Κερατόκωνος

Ο κερατόκωνος είναι μια πάθηση του ματιού που προκαλεί λέπτυνση και αποδυνάμωση του κερατοειδούς χιτώνα, με αποτέλεσμα να αλλάζει σχήμα.

Ο κερατοειδής, ο διάφανος χιτώνας που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του ματιού, είναι συνήθως στρογγυλός και έχει σχήμα θόλου. Στην περίπτωση του κερατόκωνου ο κερατοειδής λεπταίνει και διογκώνεται σαν κώνος, σκεφτείτε το σαν το «καρούμπαλο» που γίνεται στα λάστιχα του αυτοκινήτου όταν πέσουν σε λακκούβα. Αυτή η αλλαγή του σχήματος του κερατοειδούς έχει επίπτωση στην ποιότητα της όρασης, μπορεί να είναι θολή ή παραμορφωμένη, δυσκολεύοντας τις καθημερινές εργασίες όπως το διάβασμα ή την οδήγηση.

Τι προκαλεί τον κερατόκωνο;

Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα γιατί οι άνθρωποι έχουν κερατόκωνο. Σε ορισμένες περιπτώσεις, φαίνεται υπάρχει γενετικό υπόβαθρο (μεταβιβάζεται σε οικογένειες). Περίπου 1 στα 10 άτομα με κερατόκωνο έχουν έναν γονέα που επίσης πάσχει από την ίδια ασθένεια.

Ο κερατόκωνος επίσης σχετίζεται με:

• αλλεργίες στα μάτια
• υπερβολικό τρίψιμο των ματιών και
• διαταραχές του συνδετικού ιστού όπως το σύνδρομο Marfan και το σύνδρομο Ehlers-Danlos καθώς και με το σύνδρομο Down.

Συμπτώματα κερατόκωνου

Ο κερατόκωνος συχνά ξεκινά από την εφηβεία και τα συμπτώματα της όρασης επιδεινώνονται σιγά-σιγά σε μια περίοδο περίπου 10 έως 20 ετών. Συχνά επηρεάζει και τα δύο μάτια και μπορεί να οδηγήσει σε πολύ διαφορετική όραση μεταξύ των δύο ματιών καθώς μπορεί να εξελιχθεί ασύμμετρα. Ως εκ τούτού, τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των ματιών και μπορεί να αλλάξουν με την πάροδο του χρόνου.

Στο αρχικό στάδιο, τα συμπτώματα του κερατόκωνου μπορεί να περιλαμβάνουν:

• ήπια θόλωση της όρασης
• ελαφρώς παραμορφωμένη όραση, όπου οι ευθείες γραμμές φαίνονται λυγισμένες ή κυματιστές
• αυξημένη ευαισθησία στο φως και τη λάμψη
• ερυθρότητα ή πρήξιμο των ματιών

Σε μεταγενέστερα στάδια, τα συμπτώματα του κερατόκωνου συχνά περιλαμβάνουν:

• θολή και παραμορφωμένη όραση
• αυξημένη μυωπία ή αστιγματισμό (όταν το μάτι σας δεν μπορεί να εστιάσει όσο καλά θα έπρεπε). Ως αποτέλεσμα, μπορεί να χρειάζεστε συχνά καινούρια συνταγή γυαλιών.
• αδυναμία χρήσης φακών επαφής καθώς δεν εφαρμόζουν πλέον σωστά στην επιφάνεια του ματιού με αποτέλεσμα να τους νιώθετε άβολα ή να τους χάνετε από το μάτι σας πολύ συχνά.

Ο κερατόκωνος συνήθως παίρνει χρόνια για να περάσει από το πρώιμο στο τελευταίο στάδιο. Για μερικούς ανθρώπους, ωστόσο, μπορεί να επιδεινωθεί γρηγορότερα με τον κερατοειδή να διογκώνεται ξαφνικά και να αρχίσει να δημιουργεί ουλές. Σε αυτή την περίπτωση ο κερατοειδής χάνει την ομαλότητα του και γίνεται λιγότερο διαυγής. Ως αποτέλεσμα, η όραση γίνεται ακόμη πιο παραμορφωμένη και θολή.

Διάγνωση Κερατόκωνου

Ο οφθαλμίατρος κατά την οφθαλμολογική εξέταση θα αξιολογήσει το ατομικό και οικογενειακό ιατρικό ιστορικό σας, θα διεξάγει διάφορες εξετάσεις συμπεριλαμβανομένης της διάθλασης των ματιών, της εξέτασης με σχισμοειδή λυχνία και της χαρτογράφησης του κερατοειδούς για να σας δώσει τη διάγνωση του κερατόκωνου.

Το τελευταίο, η χαρτογράφηση της επιφάνειας του κερατοειδούς γίνεται χρησιμοποιώντας εξειδικευμένα απεικονιστικά μηχανήματα που ονομάζονται τοπογραφία και οπτική τομογραφία συνοχής. Με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης αξιολογούνται με λεπτομέρεια όλες οι «ανωμαλίες» στο σχήμα και στο πάχος του κερατοειδούς σε μια τρισδιάστατη απεικόνιση στον υπολογιστή.

Πώς αντιμετωπίζεται ο κερατόκωνος;

• τον περιορισμό της εξέλιξής του
• την βελτίωση της όρασης σας

Όταν τα συμπτώματά σας είναι ήπια, η όρασή σας μπορεί να διορθωθεί με γυαλιά ή φακούς επαφής. Αργότερα και όσο η πάθηση εξελίσσεται μπορεί να χρειαστεί να φορέσετε ειδικούς ημίσκληρους ημιδιαπερατούς κερατοκωνικούς φακούς επαφής για να διατηρήσετε την όραση στη σωστή εστίαση.

Ακολουθούν άλλοι τρόποι με τους οποίους ο οφθαλμίατρος σας μπορεί να αντιμετωπίσει τον κερατόκωνο:

1. Διασύνδεση κολλαγόνου κερατοειδούς με υπεριώδη ακτινοβολία (Corneal Collagen Cross-linking). Πρόκειται για μία πρωτοποριακή θεραπεία που χρησιμοποιεί υπεριώδη ακτινοβολία (UV-A) και φωτοσυνθετικούς παράγοντες (ριβοφλαβίνη/Β12) για να ενισχύσει την αντοχή και την σκληρότητα του κερατοειδούς (πολλαπλασιάζει τους δεσμούς μεταξύ των δοκίδων κολλαγόνου του κερατοειδούς) προστατεύοντάς τον από περαιτέρω διόγκωση.
2. Εισαγωγή Ενδοστρωματικών κερατοειδικών δακτυλίων (Intacs).Τοποθετούνται χειρουργικά στον κερατοειδή κάνοντάς τον πιο στιβαρό (επιτυγχάνεται ισοπέδωση της καμπυλότητας) και σταματούν την επιδείνωσή του.
3. Μεταμόσχευση κερατοειδούς (κερατοπλαστική) μερικού ή ολικού πάχους. Αυτό γίνεται όταν ο κερατόκωνος έχει εξελιχθεί και βρίσκεται πια σε προχωρημένο στάδιο.