Οι αρτηρίες και οι φλέβες μεταφέρουν αίμα σε όλο το σώμα σας, συμπεριλαμβανομένων των ματιών σας.
Ο αμφιβληστροειδής του ματιού έχει μία κύρια αρτηρία και μία κύρια φλέβα. Όταν η κύρια φλέβα του αμφιβληστροειδούς αποφράσσεται, ονομάζεται απόφραξη της κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδούς (CRVO). Ο αμφιβληστροειδής είναι η λεπτή μεμβράνη που επενδύει την εσωτερική επιφάνεια του πίσω μέρους του ματιού σας. Η λειτουργία του είναι παρόμοια με αυτή του φιλμ σε μια φωτογραφική μηχανή. Η απόφραξη μιας από τις φλέβες που αποχετεύουν το αίμα από το μάτι προκαλεί διαρροή αίματος και άλλων υγρών στον αμφιβληστροειδή, προκαλώντας αιμορραγίες, οίδημα και έλλειψη οξυγόνου στην περιοχή που έχει προσβληθεί. Αυτό επηρεάζει τους φωτοϋποδοχείς και μειώνει την όραση. Η πάθηση είναι συχνότερη σε ηλικίες άνω των 60 ετών.
Διακρίνεται σε δύο τύπους:
- Θρόμβωση κεντρικής αμφιβληστροειδικής φλέβας (CRVO), η οποία αποστραγγίζει το αίμα από ολόκληρο τον αμφιβληστροειδή.
- Θρόμβωση κλάδου φλέβας αμφιβληστροειδούς (BRVO), που αποτελεί και την συχνότερη μορφή απόφραξης.
Σε γενικές γραμμές, η απώλεια όρασης είναι πιο σοβαρή εάν αποφράσσεται η κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδούς.
Η απόφραξη φλέβας αμφιβληστροειδούς μπορεί να συμβεί μερικώς ή πλήρως. Υπάρχουν δύο μορφές της θρόμβωσης κεντρικής φλέβας του αμφιβληστροειδούς, η ισχαιμική και η μη ισχαιμική.
- Μη ισχαιμική θρόμβωση — ένας ηπιότερος τύπος που χαρακτηρίζεται από διαρροή των αμφιβληστροειδικών αγγείων και οίδημα ωχράς κηλίδας.
- Ισχαιμική θρόμβωση — ένας πιο σοβαρός τύπος κατά τον οποίο κλέινουν τα μικρά αιμοφόρα αγγεία του αμφιβληστροειδούς. Οι ασθενείς με ισχαιμική θρόμβωση έχουν χειρότερη όραση με λιγότερες πιθανότητες βελτίωσης. Ευνοείται η ανάπτυξη νέων παθολογικών αιμοφόρων αγγείων (νεοαγγεία) που σύχνα προκαλούν αιμορραγίες στο πίσω μέρος του ματιού. Όταν τα νεοαγγεία αυτά δημιουργηθούν στην ίριδα του ματιού, εμποδίζουν την φυσιολογική ροή του υδατοειδούς υγρού και να αναπτύσσεται δευτεροπαθές γλαύκωμα.
Ποια είναι τα συμπτώματα της θρόμβωσης κεντρικής φλέβας αμφιβληστροειδούς;
- Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα της θρόμβωσης φλέβας είναι η απώλεια όρασης ή η θολή όραση σε μέρος ή σε ολόκληρο το οπτικό πεδίο. Μπορεί να συμβεί ξαφνικά ή να επιδεινωθεί με την πάροδο αρκετών ωρών ή ημερών.
- Μερικές φορές μπορεί να χαθεί ξαφνικά όλη η όραση από το ένα μάτι και να διαρκέσει από δευτερόλεπτα μέχρι λεπτά (παροδική αμαύρωση).
- Παραμορφωμένη όραση λόγω οιδήματος του κεντρικού τμήματος του αμφιβληστροειδούς, που είναι γνωστό ως ωχρά κηλίδα
- Σε ορισμένες πιο σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να αισθάνεστε πόνο και πίεση στο προσβεβλημένο μάτι (λόγω δευτερογενούς γλαυκώματος).
Τι προκαλεί την θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς;
Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι αναπτύσσεται από θρόμβο αίματος ή μειωμένη ροή αίματος στην κεντρική φλέβα του αμφιβληστροειδούς. Η ακριβής αιτία είναι άγνωστη αλλά διάφορες καταστάσεις μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο θρόμβων αίματος. Αυτές περιλαμβάνουν:
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Υψηλή χοληστερόλη
- Γλαύκωμα
- Διαβήτης
- Κάπνισμα
- Αθηροσκλήρωση (σκλήρυνση του τοιχώματος των αγγείων)
- Παχυσαρκία
- Ορισμένες σπάνιες διαταραχές του αίματος (θρομβοφιλία)
Διαγνωστικός έλεγχος
Η θρόμβωση φλέβας είναι τυπικά μια κλινική διάγνωση—δηλαδή βασίζεται σε ιατρικά σημεία και συμπτώματα που αναφέρονται από τον ασθενή. Και ο καλύτερος τρόπος για τη διάγνωση είναι η λεπτομερής οφθαλμολογική εξέταση με βυθοσκόπηση υπό μυδρίαση. Υπάρχει ένα χαρακτηριστικό μοτίβο αιμορραγιών που δηλώνει τη συγκεκριμένη πάθηση αποκλείοντας άλλες παθήσεις που μπορούν να έχουν παρόμοια εικόνα (π.χ. διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια και αμφιβληστροειδοπάθεια που σχετίζεται με αναιμία και θρομβοπενία (ανεπάρκεια αιμοπεταλίων).
Σε περίπτωση οιδήματος της ωχράς κηλίδας για την ανίχνευση και τη διαχείρηση του οιδήματος λαμβάνεται συχνά μια εικόνα οπτικής τομογραφίας συνοχής (OCT). Για την αξιολόγηση της θρόμβωσης μικρών αιμοφόρων αγγείων ή για την αναζήτηση και επιβεβαίωση της ανάπτυξης νέων μη φυσιολογικών αγγείων, μπορεί να πραγματοποιηθεί απεικονιστική αγγειογραφία με ή χωρίς τη χρήση φλουορεσκεΐνης (FFA ή OCT-A).
Πώς θεραπεύεται η θρόμβωση φλέβας αμφιβληστροειδούς;
Πρωταρχικό ρόλο παίζει η διάγνωση και θεραπεία οποιασδήποτε συστηματικής νόσου (υπέρταση, σακχαρώδης διαβήτης) και η αποφυγή παραγόντων κινδύνου (κάπνισμα, αντιμετώπιση παχυσαρκίας).
- Ενδουαλοειδικές εγχύσεις (ενέσεις): Είναι ο πιο πρόσφατος τρόπος στην αντιμετώπιση του οιδήματος του αφιβληστροειδούς και της νεοαγγείωσης. Ένας ειδικός τύπος φαρμάκου που αναστέλλει τον VEGF (Vascular Endothelial Growth Factor) παράγοντα εισέρχεται στο εσωτερικό του οφθαλμού με μία ένεση. O VEGF παράγοντας, ευνοεί την ανάπτυξη των μη φυσιολογικών αγγείων και κατά συνέπεια τα anti-VEGF φάρμακα βοηθούν στη μείωση του οιδήματος της ωχράς κηλίδας, επιβραδύνοντας την απώλεια όρασης και ίσως βελτιώνοντάς την. Τα κυριότερα από τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται σήμερα είναι το Lucentis (Ranibijumab), το Eylea (Aflibercept) και το Avastin (Bevacijumab). Χορηγούνται με έγχυση (ένεση) στο μάτι, με τοπική νάρκωση (σταγόνες) σε συνθήκες χειρουργείου. Περίπου ένα μήνα μετά, ο γιατρός θα εκτιμήσει το αποτέλεσμα της θεραπείας και θα επιλέξει το θεραπευτικό σχήμα που έχει το καλύτερο αποτέλεσμα. Το στεροειδές φάρμακο Ozurdex (Dexamethasone βραδείας αποδέσμευσης) είναι μια άλλη επιλογή για τη μείωση του οιδήματος της ωχράς κηλίδας, το οποίο χορηγείται με τον ίδιο τρόπο (ενδοϋαλοειδικά). Οι ενέσεις στεροειδών συνήθως διαρκούν αρκετούς μήνες, αλλά μπορεί να προκαλέσουν αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση που απαιτεί οφθαλμικές σταγόνες ή καταρράκτη.
- Φωτοπηξία με λέιζερ: με την εφαρμογή θερμικού λέιζερ στην πληγείσα περιοχή του αμφιβληστροειδούς κάνουμε καυτηρίαση των περιοχών που εκλύουν VEGF και αυτό βοηθάει στη συρρίκνωση των αιμοφόρων αγγείων και στην αποτροπή της νέας ανάπτυξής τους (παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία).
- Συνδιασμός και των δύο: Όταν υπάρχει ισχαιμική θρόμβωση φλέβας με νέα αγγεία οι ενέσεις anti-VEGF οδηγούν σε άμεσο, αλλά συχνά προσωρινό, έλεγχο των νεοαγγείων. Η θεραπεία με λέιζερ τείνει να προσφέρει πιο μόνιμο αποτέλεσμα.
