Το μέσο του ανθρώπινου ματιού πίσω από τον φακό μέχρι τον αμφιβληστροειδή είναι γεμάτο με μια διάφανη ουσία που μοιάζει με ζελέ και ονομάζεται υαλοειδές υγρό.
Αποτελείται από 99% νερό και 1% πρωτεΐνες (υαλουρονικό οξύ και κολλαγόνο) και στηρίζεται σε διάφορα σημεία στον αμφιβληστροειδή καθιστώντας το «κολλημένο» στο πίσω μέρος του ματιού.
Ενώ στη νεαρή ηλικία το ζελέ είναι ομοιογενές (σαν το ασπράδι του αυγού), με την πάροδο του χρόνου (γήρανση) αλλάζει η υφή του, γίνεται λιγότερο στερεό και περισσότερο υγρό (συναίρεση). Συρρικνώνεται και απομακρύνεται από το πίσω μέρος του ματιού. Το υαλοειδές συνδέεται με τον αμφιβληστροειδή με εκατομμύρια μικροσκοπικές ίνες. Όταν σπάσουν αρκετές από αυτές τις ίνες, το υαλοειδές διαχωρίζεται εντελώς από τον αμφιβληστροειδή, προκαλώντας αυτό που λέγεται αποκόλληση υαλοειδούς.
Ο διαχωρισμός ή η αποκόλληση του υαλοειδούς από τον αμφιβληστροειδή είναι συχνό φαινόμενο, ιδιαίτερα σε άτομα άνω των 50 ετών και συμβαίνει μία φορά στη ζωή μας. Στο 90% των ασθενών αυτή είναι μια εντελώς αθώα αλλαγή χωρίς βλάβη στον αμφιβληστροειδή και είναι αποτέλεσμα της ηλικιακής εκφύλισης του. Ανεξάρτητα όμως με αυτό όταν κάποιος εμφανίσει κάποια από τα συμπτώματα θα πρέπει να επισκεφτεί τον οφθαλμίατρό του για να αποκλειστούν σοβαρότερες καταστάσεις (π.χ. υαλοειδική αιμορραγία ή ρωγμές αμφιβληστροειδούς). Οι τελευταίες συμβαίνουν όταν οι ίνες που συνδέουν το υαλώδες με τον αμφιβληστροειδή είναι πιο ισχυρές και στην προσπάθεια του υαλοειδούς να αποκολληθεί σχίζει λίγο τον αμφιβληστροειδή (ρήξη) ή μαζί με αυτό και κάποιο αγγείο.
Τι συμπτώματα προκαλεί η αποκόλληση του υαλοειδούς;
- αναλαμπές φωτός σας φλας φωτογραφικής μηχανής ή αστραπές στην περιφερική όραση (φωταψίες)
- αιωρούμενες σκιές που κουνιούνται στο οπτικό σας πεδίο
- αιωρήματα, μαύρες γραμμές ή μικροσκοπικά στίγματα (μυοψίες) που κινούνται στο οπτικό σας πεδίο σαν μυγάκια, κουνουπάκια, ιστοί αράχνης κλπ
- μειωμένη όραση ή μια σκοτεινή κουρτίνα ή σκιά που κινείται στο οπτικό σας πεδίο (σπανιότερα).
Πώς διορθώνεται η αποκόλληση υαλοειδούς;
Για τους περισσότερους ανθρώπους η αποκόλληση υαλοειδούς είναι ένα ακίνδυνο συμβάν χωρίς συμπτώματα. Άλλοι μπορεί να παρατηρήσουν κάποια από τα συμπτώματα που προαναφέραμε. Τα φλας και οι μυοψίες που είναι και τα πιο συχνά, θα επιμείνουν για λίγο διάστημα αλλά γίνονται λιγότερο αισθητά με την πάροδο του χρόνου μέχρι και που να εξαφανιστούν ή θα σταματήσουν να σας ενοχλούν όσο στην αρχή. Αυτό μπορεί να πάρει και μερικούς μήνες, χρόνο ή σε κάποιες περιπτώσεις να μην εξαφανιστούν και ποτέ. Ένα μικρό ποσοστό ανθρώπων μπορεί να υποστεί εκτός από την αποκόλληση υαλοειδούς και αποκόλληση αμφιβληστροειδούς λόγω των διαφόρων έλξεων που δημιουργούνται.
Στην περίπτωση που διαγνωσθεί ρωγμή αμφιβληστροειδούς θα πρέπει να γίνει επειγόντως laser και να περιχαρακωθεί η ρωγμή (σαν να κολλήσουμε τον γύρο-γύρο αμφιβληστροειδή της με «ηλεκτροκόλληση») για να μην οδηγήσει σε αποκόλληση.
Εάν νομίζω ότι έχω αποκόλληση υαλοειδούς τι πρέπει να κάνω;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ότι το έχουν. Εάν όμως παρατηρήσετε ξαφνικά πολλά αιωρούμενα «μυγάκια», στίγματα, κύματα ή λάμψεις φωτός ή έχετε θάμπωμα της όρασης, επισκεφθείτε το συντομότερο δυνατό τον οφθαλμίατρό σας. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι φυσιολογικά, αλλά μπορεί επίσης να σημαίνουν ότι έχετε ρήξη ή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Εσείς δεν θα είστε σε θέση να καταλάβετε τη διαφορά, αλλά ο οφθαλμίατρος μπορεί. Εάν μια ρήξη ή αποκόλληση αμφιβληστροειδούς αντιμετωπιστεί εγκαίρως από έναν οφθαλμίατρο, μπορείτε να σώσετε την όρασή σας.
